W ramach każdego języka na świecie funkcjonują swego rodzaju odmiany, które wyodrębniają się w nim ze względu np. na dziedzinę, której dotyczą. W przypadku języka angielskiego taką odmianą jest właśnie angielski prawniczy. To ten język angielski, którego używamy do mówienia o prawie. Warto zapoznać się z jego charakterystyką. Angielskim prawniczym rządzą często zupełnie inne prawa niż tym, który znamy ze szkolnych lekcji.
Warto przy okazji zaznaczyć różnicę pomiędzy pojęciem „język prawniczy” a „język prawny”. Język prawny to dosłownie język prawa. To język, którym napisane są akty i normy prawne. Jest to właściwie wyłącznie język pisany. Język prawniczy zaś to język, którego używamy, aby o prawie rozmawiać, interpretować je i opisywać. Jest dużo bardziej zróżnicowany i używany w dużo szerszym wachlarzu sytuacji. My zajmiemy się właśnie angielskim prawniczym.
Angielski prawniczy a angielski potoczny – różnice
Jak nietrudno się domyślić, to, że znamy angielski potoczny, nie oznacza, że znamy angielski prawniczy. Te dwie odmiany mocno się od siebie różnią, zarówno pod względem gramatyki, jak i słownictwa. Angielski prawniczy to swego rodzaju relikt. Funkcjonuje w nim wiele archaizmów oraz nieużywanych już struktur gramatycznych. Zapewnia mu to patos i powagę, ale utrudnia zrozumienie – nawet rodzimym użytkownikom języka angielskiego!
Angielski prawniczy – zupełnie inna gramatyka?
Gramatyka angielskiego potocznego i ta, którą prezentuje angielski prawniczy, są niczym dwie różne gramatyki. Listę rozbieżności można by mnożyć. Na pierwszy rzut oka widać, że angielski prawniczy to przede wszystkim bardzo długie zdania. Zdarza się, że jeden dokument, mimo rozciągania się na kilka stron, składa się z zaledwie kilku zdań! Te wielokrotnie złożone zdania z mnóstwem wtrąceń bywają trudne w interpretacji. W języku potocznym takie zdania są właściwie niespotykane.
Bardzo często w zdaniach tych spotkamy stronę bierną. Jest ona oczywiście obecna w angielskim potocznym, ale nie na taką skalę. Swoją rolę odgrywa tu również powszechna w angielskim prawniczym nominalizacja, czyli używanie rzeczowników. Angielski potoczny dąży do użycia czasowników i form odczasownikowych. Na przykład, potocznie powiedzielibyśmy po prostu „apply” czy „confirm”. Angielski prawniczy użyje za to „submit an application” oraz „make a confirmation”.
Angielski prawniczy – charakterystyczne słówka
Gramatyka to jednak tylko początek. Angielski prawniczy jest interesujący również pod względem słownictwa. Na pewno ciekawym zjawiskiem jest nagromadzenie dwóch lub nawet trzech synonimów w celu wyrażenia jednej tylko informacji. Przykładami mogą być „state and declare”, „covenant and agree” czy “alter or change”. Użycie tylko jednego z tych określeń nie zmieniłoby znaczenia, ale takie dublety są charakterystyczne dla angielskiego prawniczego i niezmiennie używane.
Opisując kwestię słownictwa, jakim cechuje się angielski prawniczy, nie sposób nie wspomnieć o przysłówkach zaimkowych. Złożone są z here-, there- lub where- oraz odpowiedniego przyimka. Przykładowo, „herein” oznacza „w tym dokumencie”, „thereunder” – „na mocy wspomnianego dokumentu”. Poza angielskim prawniczym zaimki te są właściwie niespotykane. Uważa się je już za część prawniczego żargonu.
Czy angielski prawniczy nadaje słowom nowe znaczenia?
Wspomnieliśmy o słowach, które angielski prawniczy ma na własność. Są jednak takie, które funkcjonują również w języku potocznym. W prawniczym mają jednak zupełnie inne znaczenie. Przykład? „Presents” w języku potocznym to „prezenty, upominki”. W prawniczym – „ten dokument”. Jest różnica, prawda?
Bardzo dużo takich konfliktów wynika z faktu, że angielski prawniczy używa sporo eufemizmów. Przykładowo, „criminal conversation”. Nie chodzi o żadną rozmowę. To określenie na cudzołóstwo jako podstawę pozwu o odszkodowanie. Podobnie, fraza „at Her/His Majesty’s pleasure” oznacza zatrzymanie na czas nieokreślony. Niewiele wspólnego ma z Jej Królewską Mością, prawda?
Tłumacz przysięgły języka angielskiego – ekspert od prawniczego angielskiego
Tłumacz przysięgły języka angielskiego musi być ekspertem od prawniczego angielskiego, pomimo jego wielu zawiłości. Jest to w pracy tłumacza przysięgłego niezbędne. Używając codziennego dla anglojęzycznych specjalistów żargonu, tłumacz wypada naturalnie i jest w pełni zrozumiały. Tłumacząc polskie teksty na angielski, taki tłumacz przysięgły języka angielskiego tworzy przekłady również bliskie odbiorcom.
Tłumaczenia prawnicze z języka angielskiego
Znajomość wspomnianego żargonu pozwala również sprawnie wykonywać tłumaczenia prawnicze z języka angielskiego. Można powiedzieć, że wręcz warunkuje ona wykonywanie takich tłumaczeń. Przecież bez znajomości prawniczego angielskiego, takie tłumaczenie jest niemożliwe! Tłumacz nie rozumiałby tego, co czyta. Jak wiadomo, dogłębne zrozumienie tekstu to podstawa dobrego tłumaczenia. Znajomość angielskiego prawniczego jest więc nieodzowna.
Angielski prawniczy – podsumowanie
Podsumowując angielski prawniczy, warto podkreślić jego odmienność od języka potocznego. Osoby na co dzień pracujące z angielskim prawniczym na pewno zaświadczą, że trzeba go dobrze znać, aby go dobrze interpretować. Niecodzienna i skomplikowana gramatyka, charakterystyczne słowa lub wyrażenia, które w języku potocznym znaczą zupełnie co innego, nie ułatwiają sprawy. Im więcej jednak przeczytanych i przepracowanych tekstów, tym lepiej. Angielski prawniczy to zdecydowanie coś, co można opanować.
